Top 10: Najveći gradovi na svetu (FOTO)

Stručnjaci procenjuju da će do 2050. godine broj stanovnika na Zemlji dostići 10 milijardi ljudi, a više od dve trećine svetske populacije će živeti u urbanim gradskim sredinama. S obzirom da se tranzicija stanovništva iz ruralnih u urbana područja ubrzano nastavlja, mreža svetskih metropala se neprestano širi. Zanimljiv je podatak da danas u 20 najvećih gradova sveta živi gotovo pola milijarde ljudi, a ovaj broj će nesumnjivo nastaviti da raste u budućnosti. Koji su to najveći gradovi na svetu i koliko ljudi živi u njima, predstavićemo vam u tekstu koji je pred vama.

Treba napomenuti da su pri formiranju ove liste uzeti u obzir podaci koji se odnose na uža gradska područja, pa tako Tokio na njoj zauzima tek 6. mesto, iako je prestonica Japana najveća urbana celina na planeti u kojoj prema podacima UN živi preko 38 miliona ljudi na širem gradskom području.

Najviše gradova sa ove liste nalazi se u Aziji, a tu je i Moskva – najveći grad Evrope, kao i Istanbul, jedini svetski grad čija površina obuhvata teritoriju dva kontinenta.

Evo i celokupne liste:

#10 Mumbaj, Indija (12.400.000)

Najveći indijski grad i njegovo glavno poslovno središte, grad koji je nekada nosio naziv Bombaj, od 1991. godine je više nego udvostručio svoje stanovništvo. Mumbaj leži na zapadnoj obali indijskog poluostrva i najveća je njegova luka, a zbog ogromnih mogućnosti za zaposlenje u njega neprekidno stižu doseljenici iz cele Indije.

U najvećem gradu Indije nalaze se glavna predstavništva mnogih indijskih i svetskih kompanija, a Mumbaj je istovremeno sedište važnih finansijskih institucija poput Banke indijskih rezervi, Indijske i Bombajske berze. Mumbaj je takođe umetnička prestonica Indije i središte indijske filmske industrije i čuvenog Bolivuda, indijske verzije Holivuda. U Mumbaju živi najviše indijskih bogataša.

Sa druge strane, ova indijska metropola ima i niz negativnih karakteristika, pa se tako više od 5.000 tona čvrstog otpada svakodnevno stvara u Mumbaju, a procenjuje se da preko 40% gradske populacije živi u sirotinjskim četvrtima.

#9 Tjencin, Kina (12.874.000)

Tjencin se nalazi na severnoj kineskoj obali i najveći je priobalni grad u Kini sa preko 12 miliona stanovnika. U 19. veku postaje glavna trgovačka luka u Kini, da bi 1970-tih godina doživeo pravi procvat zahvaljujući velikim ekonomskim reformama koje su otvorile nova strana ulaganja u Kinu i omogućile osnivanje privatnih firim.

Između 1980. i 2000. godine Tjencin je udvostručio svoju populaciju, da bi od početka 21. veka do današnjih dana broj stanovnika bio ponovo udvostručen. Danas je to bogat grad, sa BDP-om po glavi stanovnika od 17.126 dolara (podaci iz 2014. godine).

#8 Manila, Filipini (12.877.000)

Manilu su osnovali španski konkvistadori 1571. godine, a danas je to grad mnogih vekovima starih znamenitosti i grad velike šarolikosti ahritektonskih stilova. Iako je od samog osnivanja bila gusto naseljena, njen prvi urbanistički plan izrađen tek 1905. godine od strane američkog urbaniste Danijela Bernama predviđano je populaciju od 800.000 ljudi. Sa skoro 13 miliona stanovnika, koilko ih ima danas, Manila je jedan od najgušće naseljenih gradova sveta, a procenjuje se da na svakih sat vremena broj stanovnika poraste za 60.

Kontroverzni predsednik Filipina Rodrigo Duterte najavio je krajem 2017. godine da će vlada zajedno sa privatnim preduzećima početi izgradnju novog grada na lokaciji gde se nekada nalazila vazduhoplovna baza Klark, udaljena 53 km od današnje Manile. Procenjeno je da će ovaj projekat koštati 14 milijardi dolara.

Manila se nalazi na obali ostrva Luzon u istoimenom zalivu, na oko 1.300 km od kopnenog dela Azije. Takav položaj čini da Manila, na žalost, bude veoma podložna raznim prirodnim katastrofama, zemljotresima, poplavama, cunamijima i tajfunima.

#7 Moskva, Rusija (13.197.000)

Moskva, prestonica Rusije, po mnogo čemu je „naj“. To je najveći grad u Rusiji i u Evropi, a s obzirom da se nalazi na oblama istoimene reke u centralnoj Rusiji, Moskva je i najseverniji mega grad na svetu. Populacija Moskve je u periodu od 2002. do 2010. godine porasla za 10,9%, a procena je da je od tada do danas broj stanovnika porastao za više od milion ljudi. Međutim, zbog velikog broja privremenih stanovnika i zbog ogromnog priliva legalnih i ilegalnih migranata iz drugih krajeva Rusije i bivših sovjetskih republika, nemoguće je utvrditi precizne demografske podatke.

Zanimljivo je da su prosečne plate Moskovljana duplo veće od prosečnih plata u ostalim delovima Rusije, a Moskva je treći svetski grad po broju milijardera koji žive u njemu, odmah iza Njujorka i Hong Konga. Glavni grad Rusije je prepozatljiv po veoma razvijenoj putnoj infrastrukturi, velikim zelenim površinama i zadivljujućim arhitektonskim zdanjima.

#6 Tokio, Japan (13.617.000)

Osnovan u 15. veku kao ribarsko selo Edo, već 1720. godine postaje prvi grad u Aziji sa preko milion stanovnika. Naziv Tokio dobija 1868. godine, kada se japanska carska porodica  preselilia u njega iz Kjota.

Sa više od 38 miliona stanovnika, koliko živi na njegovom širem području, Tokio danas predstavlja najveću svetsku aglomeraciju. Istovremeno, to je jedan od najbogatijih gradova na planeti, najveći poslovni i finansijski centar ne samo Japana, već i čitave Azije i jedan od vodećih tehnoloških centara na svetu.

Tokio je rangiran kao četvrti grad po Global City indeksu i u njemu se nalazi čak 51 kompanija sa Fortunine liste 500 najbogatijih kompanija na svetu, kao i sedišta na hiljade velikih korporacija i finansijskih institucija, dok su industrijski pogoni i proizvodni sektor uglavnom stacionirani u Jokohami, Čibi i Kavasakiju koji pripadaju širem području takozvanog Velikog Tokija. Najzad, Tokio je grad sa najrazvijenijom mrežom javnog saobraćaja na svetu.

Tokio je lociran na istočnoj obali najvećeg japanskog ostrva Honšu, u Tokijskom zalivu, i japanska je prestonica, kao i carsko sedište, grad u kome stoluje japanski car.

#5  Daka, Bangladeš (14.543.000)

Prema podacima UN, Daka je najgušće naseljen grad na svetu, sa 115.000 stanovnika po jednoj kvadratnoj milji. Današnji najveći grad Bangladeša i jedan od najvećih gradova Južne Azije bio je komercijalni centar još u 17. veku, i glavni grad nekoliko imperijalnih država, pre nego što je 1971. godine postao prestonica Bangladeša.

Zahvaljujući migracijama seoskog stanovništva 1960-tih i 1970-tih godina populacija grada je povećana za čak 60%, pre svega zbog ubrzanog razvoja tekstilne industrije. Taj drastični rast broja stanovnika je nastavljen i u narednim decenijama, sve do današnjih dana. Na listi najbrže rastućih mega gradova časopisa Forbs, Daka se nalazi na 5. mestu.

Savremena Daka je glavni finansijski, politički i kulturni centar regiona, poznata i kao „Grad džamija“. Međutim, bez obzira na razvijenu gradsku infrastrukturu, prestonica Bangladeša se susreće sa brojnim problemima kao što su prenaseljenost, siromaštvo i veliki stepen zagađenja.

#4 Istanbul, Turska (14.657.000)

Osnovan još u 6. veku pne kao Vizantion, današnji Istanbul je grad bogate istorije, koji je bio prestonica vizantijske, latinske i otomanske imperije. Ime Konstantinopolj je dobio 330. godine, a već od 500. godine imao je oko 500.000 stanovnika, što ga je činilo najvećim gradom na svetu u to vreme, većim čak i od Rima.

Ubrzani rast stanovništva i transformaciju u modernu svetsku metropolu Istanbul je doživeo nakon Drugog svetskog rata. Godine 1950. imao je manje od milion stanovnika, da bi populacija do 2000. godine narasla na 9 miliona. Rast se nastavio i u 21. veku.

Danas Istanbul ima preko 14 i po miliona stanovnika i privlači milione turista godišnje iz celog sveta što ga svrstava među najtraženije turističke destinacije na planeti. Istanbul je, iako nije glavni grad, najveći istorijski, kulturni i umetnički centar Turske.

#3 Karači, Pakistan (18.000.000)

Karači je glavni grad pakistanske provincije Sidn i najveći grad u Pakistanu, smešten na strateškoj lokaciji, na obali Arapskog mora. Osnovan 1729. godine kao utvrđeno selo, Karači dobija važnu ulogu u periodu okupacije Pakistana od strane Britanaca. Od tada pa sve do savremenog doba, grad se neprestano razvija.

Karači se smatra najvećim muslimanskim gradom na svetu, a stopa rasta njegove populacije u periodu od 1998. do 2011. godine bila je veća u odnosu na bilo koju drugu svetsku metropolu.  Rasta je nastavljen i nakon 2011, sa godišnjom stopom rasta populacije koja trenutno iznosi oko 3%. Najveći doprinos tom rastu dale su muslimanske izbeglice iz Bangladeša, Irana, Mjanmara, Ugande i Centralne Azije, tako da je Karači poznat po etničkom, rasnom i religijskom šarenilu njegovih stanovnika, i smatra se najsekularnijim gradom na svetu.

U Karčiju se nalaze dve najvažnije luke Pakistana, što doprinosi njegovom ubrzanom ekonomskom razvoju. Formalna ekonomija grada procenjena je na oko 113 milijardi dolara godišnje (podatak iz 2014. godine), i generiše oko 20% nacionalnog BDP-a.

#2 Peking, Kina (18.590.000)

Peking, glavni grad Kine, smešten u centralnoj Kini, drugi je najveći grad na planeti. To je grad bogate istorije i jedna od četiri istorijske prestonice najmnogoljudnije zemlje na svetu, koji nakon komunističke revolucije 1949. godine postaje veliki industrijski centar. Danas grad ima izuzetno razvijenu automobilsku, tekstilnu, petrohemijsku, avio i industriju poluprovodnika.

Fantastične poslovne i obrazovne mogućnosti i dalje privlače veliki broj ljudi iz svih delova zemlje u Peking, a grad je poznat i kao najveće kulturno središte Kine sa čak 7 lokacija koje se nalaze na listi UNESCO-ve kulturne baštine. Osim toga, Peking se, uprkos velikom zagađenju, može pohvaliti po dugom životnom veku svog stanovništva – 81,12 godina, što je više od prosečnog životnog veka u zemljama EU.

#1 Šangaj, Kina (24.153.000)

Najveći i najnaseljeniji grad na svetu Šangaj, poznat i kao „Pariz istoka“ nalazi se na obali Pacifika, na mestu  gde se reka Huangpu uliva u Jangce. Njegov strateški položaj učinio je da Šangaj ima najprometniju luku na svetu, što je svakako jedan od glavnih razloga prosperiteta grada.

Danas u gradu postoje čitave industrijske zone, a jedna od najpoznatijih je Shanghai Hongqiao, zona ekonomskog i tehnološkog razvoja. Najrazvijenije industrije su metaloprerađivačka (prerada čelika i gvožđa), hemijska, elektrotehnička, tekstilna, kožna, duvanska, industrija nekretnina, i mnoge druge. Grad je takođe poznat i po svojim brodogradilištima. Osim što je veliki industrijski centar, Šangaj je i središte brojnih finansijskih institucija i velikih svetskih kompanija iz oblasti trgovine i usluga, ali i obrazovni i kulturni centar.

Najzad, Šangaj je poznat po visokom kvalitetu života svojih stanovnika, koji imaju prosečan životni vek 83 godine, što ih svrstava u grupu najdugovečnijih ljudi na planeti Zemlji.